Przebłagalnia i Cheruby (Wj 25, 17-22)

I uczynisz przebłagalnię z czystego złota; długość jej wynosić będzie dwa i pół łokcia, szerokość zaś - półtora łokcia; dwa też cheruby wykujesz ze złota. Uczynisz zaś je na obu krańcach przebłagalni. Jednego cheruba uczynisz na jednym krańcu, a drugiego cheruba na drugim krańcu przebłagalni. Uczynisz cheruby na krańcach górnych. Cheruby będą miały skrzydła rozpostarte ku górze i zakrywać będą swymi skrzydłami przebłagalnię, twarze zaś będą miały zwrócone jeden ku drugiemu. I ku przebłagalni będą zwrócone twarze cherubów. Umieścisz przebłagalnię na wierzchu arki, w arce zaś złożysz Świadectwo, które dam tobie. Tam będę się spotykał z tobą i sponad przebłagalni i z pośrodka cherubów, które są ponad Arką Świadectwa, będę z tobą rozmawiał o wszystkich nakazach, które dam za twoim pośrednictwem Izraelitom. (Wj 25, 17-22)
W poprzednim odcinku omówiliśmy Arkę Przymierza, to znaczy skrzynię promieniującą niematerialnym światłem z pierwszego dnia stworzenia. Była zbudowana z drewna akacjowego pokrytego złotem. Nad nią Bóg kazał umieścić przykrycie określone jako przebłagalnia, czyli jako coś co ma wyprosić przebaczenie. Nazwa pochodzi z obrzędu przebłagania obchodzonego raz do roku w święto Jom Kippur, kiedy arcykapłan na przykrycie arki wylewał krew z ofiar, prosząc Boga o przebaczenie grzechów całego Ludu.
Nad tym przykryciem mają czuwać dwa Cheruby. Cherub to anioł zanoszący ludzkie modlitwy przed oblicze Boga. Anioł nie jest słodkim bobasem, jest istotą wielkiego majestatu! W mitologii asyryjskiej cheruby pilnowali mityczne drzewo i osłaniali je skrzydłami. W świątyni Jerozolimskiej rzeźby cherubów będą miały 4,5 metra wysokości, będą miały rozpostarte skrzydła na całą szerokość pomieszczenia i będą czuwać nad Arką.
Prorok Ezechiel widział Cherubów jako hybrydy zwierząt (Ez 10, 15-22):
Ich całe ciało - plecy, ręce, skrzydła i koła u wszystkich czterech - było wypełnione dokoła oczami. () Każda istota miała po cztery oblicza: pierwsze było obliczem wołu, drugie obliczem człowieka, trzecie obliczem lwa, a czwarte obliczem orła. (Ez 10, 12-14)
Oblicza ich miały taki wygląd: każda z czterech istot miała z prawej strony oblicze człowieka i oblicze lwa, z lewej zaś strony każda z czterech miała oblicze cielca i oblicze orła, oblicza ich i skrzydła ich były rozwinięte ku górze; dwa przylegały wzajemnie do siebie, a dwa okrywały ich tułowie. (Ez 1, 10-11)
W Księdze Rodzaju Cheruby pilnują wejście do drzewa życia:
Wygnawszy zaś człowieka, Bóg umieścił na wschód od ogrodu Eden cherubów i miecz z połyskującym ostrzem, aby strzec drogi do drzewa życia. (Rdz 3, 24)
W całej Biblii Cheruby są opisane jako żywy tron Boga (1Sm 4,4; 2Krl 19,15; Ps 80,2; Iz 37,16, 2Sm 22,11; Ps 18,11). Czyli tam gdzie są Cheruby, tam jest Bóg. Spełniają funkcję teofaniczną: objawiają Bożą obecność a ich oblicze zawsze są zwrócone ku Bogu. Właśnie one zanoszą modlitwy arcykapłana do Boga, czyli pełnią rolę pośredników między Bogiem a ludźmi, właśnie w tym sensie werset 22 twierdzi, że Bóg będzie rozmawiał z Mojżeszem z pośrodka cherubów.
Dlaczego jest ich dwóch? Prawdopodobnie po to, żeby ludzie nie pomylili ich z jedynym Bogiem i nie oddawali im czci. Bóg zazwyczaj stwarza poprzez rozdzielenie: niebo od ziemi, dzień od nocy, mężczyzny od kobiety, itd. W Księdze Mądrości Syracha jest jasno powiedziane, że Bóg tworzy parami:
Patrz na wszystkie dzieła Najwyższego, jak występują parami, jedno obok drugiego. (Syr 33, 15)
Wszystko idzie parami, jedno naprzeciw drugiego, i nie mają żadnego braku; przez jedno umacnia dobro drugiego, a któż się nasyci, patrząc na Jego chwałę? (Syr 42, 24-25)
Skoro w świątyni czuwa para Cherubów, mamy pewność, że sami nie są Bogiem i nie odbierają czci, tylko ją zanoszą przed majestat Boży.


Biblia Pięcioksiąg Tora
Stary Testament Tanach
Księga Wyjścia Szemot Exodus
Mojżesz Aaron