Nikt nie woła (1960)

Nikt nie woła polski czarno-biały film fabularny z 1960 w reżyserii Kazimierza Kutza, luźna ekranizacja powieści Józefa Hena pod tym samym tytułem. Film przedstawia powojenną historię dezertera z podziemia niepodległościowego (Henryk Boukołowski), który próbuje się usadowić w poniemieckim mieście i przeżywa zauroczenie jedną z tamtejszych mieszkanek (Zofia Marcinkowska).

Dokonując poważnych zmian w powieści Hena, Kutz wraz z operatorem Jerzym Wójcikiem eksperymentował zarazem z formą, nadając filmowi malarskiej plastyczności. Nikt nie woła został początkowo odrzucony przez krytyków, lecz z czasem doczekał się miana jednego z najważniejszych dzieł reżysera oraz twórczej polemiki z filmem Popiół i diament (1958) Andrzeja Wajdy. Niekiedy Nikt nie woła porównywano do filmów Michelangela Antonioniego, wykazując prekursorski charakter utworu Kutza wobec filmów włoskiego reżysera.
Fabuła

Tuż po II wojnie światowej do miasteczka na Ziemiach Odzyskanych przyjeżdżają repatrianci i ludzie, którzy chcą uciec przed swoją przeszłością. Młody Bożek należy do tej drugiej grupy; ciąży na nim tajemnica. Niedawny bojownik już nie chce zabijać. Szuka dla siebie miejsca w nowej, powojennej rzeczywistości, jednocześnie starając się zatrzeć za sobą ślady. Nie wykonał rozkazu organizacji podziemnej, tym samym wydając wyrok śmierci na siebie, bo rozkaz był sprzeczny z jego poczuciem sprawiedliwości jak sam mówi: Nie zabiłem czerwonego i uciekł z Warszawy do poniemieckiego miasta, teraz Zielna. Przyjechał na dachu przepełnionego pociągu. Ma tylko garnitur, płaszcz i plecak. Zajmuje stary dom nad rzeką, a urządziwszy sobie pokój, rozpoczyna pracę w wytwórni win. Ze wschodu przyjeżdża również młoda Lucyna, którą Bożek jest zauroczony. Jednak w międzyczasie próbuje nawiązać bliższą znajomość z Olgą, kierowniczką zakładu, w którym pracuje, oraz sentymentalną repatriantką zza Buga, Niurą. Przypadkowo okazuje się, że do miasteczka przyjechał również inny członek organizacji, Zygmunt. Bożek w końcu wraca do Lucyny i dochodzi między nimi do zbliżenia fizycznego. Bożek wiedząc już, że organizacja podziemna jest na jego tropie opuszcza pociągiem miasteczko. Przedtem jednak obiecuje Lucynie, że wróci, gdy będzie już bezpieczny.
Obsada
Barbara Krafftówna zagrała rolę Niury

Źródło: filmpolski.pl[3]

Henryk Boukołowski Bożek Bohdan Nieczuja
Zofia Marcinkowska Lucyna
Laura Dębicka Alicja, młodsza siostra Lucyny
Barbara Krafftówna Niura
Irena Jaglarzowa matka Niury
Andrzej Zamięcki Stefek, syn Niury
Halina Mikołajska Olga Stareńska, kierowniczka
Aleksander Fogiel włóczęga Burmistrz
Ryszard Pietruski Zygmunt