Z dwudziestej drugiej lekcji dowiesz się skąd biorą się opłaty transakcyjne w sieci bitcoina i jak wybrać ich odpowiednią wysokość. Artykuł i nagranie to część naszego nowego cyklu video o intrygującej nazwie Kurs Bitcoina od Zera, w którym po kolei od najprostszych zagadnień, do tych coraz trudniejszych, dowiesz się tego jak działa bitcoin i inne kryptowaluty, w jaki sposób z nich korzystać oraz jakimi prawami rządzi się ten młody i pasjonujący rynek. Na kurs zaprasza Darek Dziduch.
Nagroda dla górników
Za wykonanie transakcji w sieci BTC (no i w zasadzie w każdej innej kryptowalucie) trzeba zapłacić. Jak pamiętasz z pierwszych odcinków kursu w sieci BTC za zatwierdzanie nowych bloków i potwierdzanie transakcji odpowiadają górnicy, dla których wynagrodzeniem za wykonywaną pracę są m.in. właśnie prowizje transakcyjne od użytkowników sieci.
Dowolność opłat transakcyjnych
W sieci BTC panuje całkowicie wolny rynek w kwestii opłat transakcyjnych - możemy zupełnie dowolnie ustawić wysokość prowizji. Może ona być zarówno za niska, jak i stanowczo za wysoka. Jest to o tyle istotne, że musimy być bardzo uważni, gdy ręcznie wprowadzamy wysokość opłaty transakcyjnej - można np. pomylić się z miejscami po przecinku i wybrać złą kwotę. Gdy ustawimy zbyt niskie fee, transakcja może nie zostać nigdy zrealizowana, gdyż górnikom nie będzie opłacało się jej dodawać do nowego bloku (wybierają oni transakcje zaczynając od tych z najwyższym fee). Wówczas może ona utknąć w tzw. mempoolu, czyli wirtualnej poczekalni dla bitcoinowych transakcji, prowadzonej przez każdy bitcoinowy węzeł. To właśnie z mempoola górnicy wybierają transakcje, które znajdą się w kolejnych blokach transakcyjnych.
Rozmiar mempoola (wyrażany w bajtach) jest oczywiście dynamiczny i pozwala sprawdzić jak duży jest aktualnie ruch w sieci bitcoina i ile niezatwierdzonych transakcji czeka w kolejce.
Dane na temat aktualnego rozmiaru mempoola bitcoina z wykresem można znaleźć np. na stronie blockchain.com a na stronie btc.com z podziałem na ustawioną wysokość opłaty transakcyjnej.
Im drożej, tym szybciej
Od wysokości prowizji transakcyjnej zależy priorytet transakcji, zupełnie jak na poczcie - za przesyłkę kurierską płacimy więcej niż za list ekonomiczny. Jeśli zależy nam na tym, aby nasza transakcja została dodana do najbliższego bloku (czyli pojawiła się na blockchainie w mniej niż 10 minut), musimy zapłacić więcej, jeśli natomiast nigdzie nam się nie spieszy, możemy ustalić niższe fee, tak aby transakcja została dodana do kolejnego bloku, albo nawet w ciągu pół godziny (do trzech nadchodzących bloków), czy godziny (sześciu bloków).
Od czego zależy wysokośc prowizji transakcyjnych?
Nie ma sztywnych i z góry ustalonych wartości opłaty transakcyjnej, którą można by było uznać za optymalną.
Dzieje się tak dlatego, że prowizje transakcyjne są zależne od aktualnej sytuacji w sieci, a konkretnie jej obciążenia i rozmiaru mempoola, określającego ile niezatwierdzonych transakcji czeka na swoją kolej.
Jest to ważne ze względu na mocno ograniczoną przepustowość sieci bitcoina - przypominam, że pojemność bloku BTC wynosi 1 MB (1 mln bajtów), a kolejny blok transakcyjny jest dodawany do sieci blockchain mniej więcej co 10 minut. Pojedyncza transakcja w bitcoinie nie ma oczywiście stałej, z góry ustalonej wielkości, ale najczęściej wynosi ona ok. 250 bajtów.
Jej wielkość zależy m.in. od tego z ilu składa się inputów - im więcej wejść, tym większy rozmiar transakcji. Jeżeli nie rozumiesz o czym mówię i nie wiesz czym są inputy oraz outputy transakcji, zapraszam do obejrzenia 20 odcinka kursu.
Przepustowość sieci BTC ma stałą wartość, a liczba transakcji w danym momencie jest dynamiczna, stąd też gdy transakcji jest więcej i rośnie rozmiar mempoola, czyli poczekalni dla niezatwierdzonych transakcji, wówczas rośnie też wysokość średnich opłat transakcyjnych, czyli np. za zatwierdzenie transakcji w najbliższym bloku trzeba zapłacić więcej, bo jest więcej chętnych, a miejsca tyle samo, co zawsze.
Dla przykładu, w krytycznym momencie dla sieci BTC, w połowie grudnia 2017 r. - czyli w okolicach szczytu bańki cenowej i euforii użytkowników - za transakcję, która została dołączona do najbliższego bloku trzeba było zapłacić średnio powyżej 35 dolarów.
Wysokość opłaty transakcyjnej określa się w satoshi na bajt, co jasno pokazuje, że zależy ona od rozmiaru transakcji. Satoshi to najmniejsza jednostka rozliczeniowa BTC, na ósmym miejscu po przecinku, czyli 1 BTC to 100 mln satoshi.
Czyli, jeśli ustawiamy opłatę transakcyjną na 10 sat/bajt, a transakcja będzie ważyć 250 bajtów, to opłata wyniesie 2500 satoshi.
Jak wybrać optymalną wysokość prowizji transakcyjnej?
Skąd możemy dowiedzieć się jaka wysokość opłaty transakcyjnej jest optymalna (nie za niska i nie za wysoka, zgodna z tym jak szybko chcemy, aby została zatwierdzona)? Większość obecnych portfeli sama proponuje optymalne fee w postaci wyboru priorytetu. Jeśli ręcznie wybieramy wysokość opłaty, możemy prześledzić optymalne wysokości prowizji np. na stronie bitcoinfees.
