Zbliża się koniec roku, nadchodzi więc czas podsumowań, a z podsumowaniem roku nieodłącznie wiąże się rozliczanie podatku, czyli coś, czego nie lub żaden inwestor. Gdy mieliśmy dobry rok, zapłacimy wysoki podatek, a gdu ponieśliśmy stratę, wprawdzie podatku nie zapłacimy, ale… no właśnie. Jak rozliczyć się z handlu kontraktami terminowymi?
____Kontrakty terminowe GPW____
Zarobiłem na kontraktach terminowych. Ile zapłacę podatku? Jak liczyć podatek od zysków na futures?
Zaczynamy kolejny odcinek naszej serii Z dźwignią na GPW, której partnerami są Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie i Do Maklerski BOŚ. W tym odcinku zajmę się tematem, który być może nie należy do najprzyjemniejszych, ale jednak każdy inwestor i spekulant musi się z nim zmierzyć i to każdego roku. Mowa oczywiście o rozliczeniu podatku z naszych inwestycji, co musimy zrobić zarówno, jeśli zamknęliśmy konkretny rok z zyskiem, jak i ze stratą. Oczywiście do samego rozliczenia PIT-u za 2021 r. jest jeszcze naprawdę sporo czasu, ale jeśli w tym roku korzystałeś z kontraktów terminowych, to już teraz warto wiedzieć jak ująć je w zeznaniu podatkowym. O samych terminach powiem na samym końcu tego odcinka.
Zanim przejdę do tematu, dodam tylko że nie jestem doradcą podatkowym, a materiał ma charakter edukacyjny. Przypominam też, że kontrakty terminowe są lewarowanymi instrumentami pochodnymi, które cechują się bardzo wysokim ryzykiem inwestycyjnym i nie są odpowiednie dla każdego uczestnika rynku.
Mimo, że informacji w sieci na temat rozliczania podatków z transakcji na kontraktach terminowych jest jak na lekarstwo, to samo w sobie jest to proste i nie powinno nikomu sprawiać trudności, szczególnie jeśli ograniczamy się do futuresów na GPW i rachunku w polskim domu maklerskim.
Zasada jest prosta - zysk osiągnięty podczas transakcji z wykorzystaniem kontraktów terminowych czy opcji jest zaliczany do tzw. dochodów kapitałowych i jest objęty zryczałtowanym podatkiem 19%, powszechnie znanym jako podatek Belki. Można więc powiedzieć, że kontrakty terminowe (i ogólnie instrumenty pochodne) rozliczamy na podobnej zasadzie do transakcji wykonanych na papierach wartościowych, czyli np. akcjach.
Tak więc, przykładowo: jeśli mamy jeden rachunek maklerski i w ciągu 2021 r. wykonywaliśmy tylko transakcje na kontraktach terminowych, które łącznie dały nam równe 8500 PLN zysku, to będziemy musieli zapłacić od tego podatek w wysokości 1615 PLN (19%). Jeśli ponieśliśmy stratę, nie odprowadzamy podatku (choć sama strata z lat poprzednich jest dość istotna, ale o tym za chwilę), natomiast to nie znaczy, że nie musimy się rozliczyć.
Podatek rozliczany od zamkniętych pozycji - mimo tego, że futuresy funkcjonują w systemie codziennych rozliczeń po zamknięciu sesji, to obowiązek podatkowy powstaje po tym jak zamkniemy pozycję albo kontrakt wygaśnie.
Różne instrumenty pochodne i papiery wartościowe, ale jeden podatek. Podatek Belki
Polskie domy maklerskie i brokerzy na początku roku wysyłają swoim klientom formularz PIT-8C, określany jako “informacja o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych” i to w nim znajdziemy informację na temat uzyskanego dochodu lub straty dla konkretnego rachunku inwestycyjnego, zarówno w przypadku transakcji na rynku akcji czy instrumentów pochodnych (w tym futures i CFD). Jeśli mamy kilka kont maklerskich u różnych brokerów, z których aktywnie korzystaliśmy w danym roku, to otrzymamy od każdego osobny formularz PIT-8C. Załóżmy, że w jednym domu maklerskim handlujemy wyłącznie kontraktami terminowymi, ze względu na niskie prowizje, a w drugim prowadzimy transakcje wyłącznie na rynku akcyjnym, bo do konkretnej wartości obrotu mamy zerowe opłaty maklerskie. Na rachunku, na którym korzystaliśmy z futuresów ponieśliśmy łączną stratę 2000 PLN, a na rachunku akcyjnym osiągnęliśmy zysk 3000 PLN. Jak nietrudno policzyć, nasz łączny zysk to 1000 PLN i to on będzie kwotą do opodatkowania (podatek wyniesie 190 PLN).
Jako inwestorzy indywidualni rozliczamy inwestycje kapitałowe w arkuszu PIT-38 i bez względu na to, ile mamy PIT-ów 8C w danym roku i z jakich instrumentów finansowych, łącznie osiągnięty dochód wpisujemy w komórce 26, a łącznie poniesioną stratę w komórce 27.
Jeśli liczymy ręcznie, to dochód kalkulujemy poprzez odjęcie łącznych kosztów uzyskania przychodu (z wszystkich PIT-8C) od łącznego przychodu (b-c), a stratę odwrotnie: łączny przychód od kosztów uzyskania przychodów (c-b).
Legalna optymalizacja podatku Belki. Czy mogę obniżyć wysokość podatku od zysków na kontraktach? Czy mogę odliczyć stratę z poprzednich lat z handlu kontraktami? Ile procentowo mogę odliczyć za każdy rok straty?
Jeżeli w danym roku zaliczyłeś stratę, to oczywiście nie ma wiele powodów do radości, ale wcale nie idzie ona na marne. Mamy prawo do obniżenia podatku od dochodów osiąganych w kolejnych latach poprzez rozliczenie straty. Tutaj jednak trzeba mieć na uwadze, że straty można rozliczyć maksymalnie do pięciu lat wstecz i że w jednym roku odliczenie straty od dochodów kapitałowych do opodatkowania nie może przekroczyć połowy jej wartości, a także nie może być wyższe niż wysokość deklarowanego dochodu
Do kiedy muszę się rozliczyć za moje zyski i kiedy wykonać przelew do Urzędu Skarbowego?
Na sam koniec kilka słów o samych terminach związanych z rozliczeniem podatkowym, których lepiej nie przekraczać. Warto też mieć je na uwadze i nie robić wszystkiego na ostatnią chwilę. Zacznijmy od tego, że jeżeli prowadzimy rachunek inwestycyjny w polskim domu maklerskim, to ma on obowiązek wystawić nam formularz PIT-8C do 1 marca (w 2022 r. będzie to poniedziałek). Może to zrobić zarówno w formie elektronicznej, jak i listownie. PIT-8C dostaniemy jednak tylko wtedy, gdy w danym roku kalendarzowym dokonaliśmy zbycia papierów wartościowych albo zamknęliśmy transakcję z wykorzystaniem instrumentów pochodnych. Czyli, nawet jeśli w danym roku kupimy np. akcje kilkunastu różnych spółek i nie sprzedamy żadnej z nich do 31 grudnia, to mimo aktywności na rachunku, nie dostaniemy formularza od domu maklerskiego, bo nie pojawi się podstawa do opodatkowania, ani odliczenia straty. Jeśli korzystamy z zagranicznego brokera/domu maklerskiego, nie mamy co liczyć na to, że dostaniemy PIT-8C, ponieważ zagraniczne firmy inwestycyjne nie mają obowiązku go przygotowywać. Na większości zagranicznych rachunków możemy jednak wygenerować sobie pełen bilans wszystkich transakcji, który pełni podobną funkcję jak PIT-8C, co sprawia, że rozliczenie podatku nie jest trudne.
Jeśli chodzi o terminy, które dotyczą nas samych - zarówno deklarację PIT-37, PIT-38, jak i większość innych pozostałych, musimy złożyć do wtorku 2 maja przyszłego roku, rozliczając 2021 r. W 2022 r. mamy trochę więcej czasu, bo ostatni dzień kwietnia wypada w sobotę, a w poniedziałek 1 maja obchodzone będzie Święto Pracy. Jeśli natomiast chodzi o przelew do Urzędu Skarbowego, w którym przekażemy należną kwotę podatku Belki za poprzedni rok, powinniśmy wykonać go tak, aby został zaksięgowany najpóźniej w ostatni dzień składania zeznania podatkowego. Najlepiej więc zrobić przelew nie później niż dzień roboczy przed deadlinem, czyli w przyszłym roku w piątek 29 kwietnia.
