Inwestując możesz zdać się na swoją wiedzę, wyczucie rynku i intuicję, samodzielnie dobierając akcje do swojego portfela. Możesz też zdać się na wyczucie rynku profesjonalistów albo kupić szeroki indeks, a wszystko to za pomocą funduszy inwestycyjnych.
Co to jest fundusz inwestycyjny? Otwarte oraz zamknięte fundusze inwestycyjne
Zaczynamy kolejny odcinek naszego cyklu inwestycyjnego, którego partnerem jest DM BOŚ. Tym razem wraz z Michałem Pietrzycą z Bossa Fund zajmiemy się tematem funduszy inwestycyjnych, które mogą być zarówno uzupełnieniem, jak i czołowym elementem naszego portfela. Czym tak naprawdę jest fundusz inwestycyjny? Pytanie wydaje się banalne, ale myślę, że warto wspomnieć o tym, że fundusze są formą wspólnego lokowania kapitału, stąd też w j. angielskim określane są jako mutual funds. Na czym polega takie wspólne inwestowanie? Uczestnicy funduszu wpłacają do niego pieniądze, a zarządzający lokują ten kapitał na konkretnych rynkach, trzymając się określonego profilu ryzyka i stosując mniej lub bardziej sprecyzowane strategie doboru aktywów do portfela funduszu. Celem funduszu jest oczywiście osiągnięcie jak najlepszych stóp zwrotu, choć tutaj trzeba zwrócić uwagę na wspomniane profile ryzyka - fundusze stosujące selekcję spółek wg kryterium agresywnego wzrostu w czasach hossy mogą osiągać nawet kilkuset procentowe stopy zwrotu, podczas gdy fundusze niskiego ryzyka wybierają takie aktywa, które mają za zadanie jak najmocniej chronić kapitał, kosztem imponujących stóp zwrotu.
Polskie fundusze inwestycyjne pod względem formy prawnej dzielą się na otwarte i zamknięte. Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (FIZ):
- emituje certyfikaty inwestycyjne w określonych seriach z określoną liczbą
- Dzielą się na publiczne i niepubliczne
- Funduszami zamkniętymi niepublicznymi nie będziemy się zajmować, warto jednak wiedzieć o nich tyle, że mogą one inwestować w zasadzie w dowolne aktywa, nawet te które nie są notowane na publicznych rynkach (np. spółki poza giełdą, nieruchomości, portfele wierzytelności). Są one jednak przeznaczone dla inwestorów kwalifikowanych lub dla inwestorów indywidualnych, którzy wpłacą co najmniej 40 tys. EUR (jest to forma ochrony dla początkujących i niedoświadczonych inwestorów)
- Fundusze Inwestycyjne Zamknięte o charakterze publicznym emitują certyfikaty, które są notowane na publicznym rynku, w naszym przypadku jest to GPW. Co ciekawe, polskie fundusze notowane na giełdzie (ETF-y) mają właśnie formę funduszy zamkniętych publicznych, co jest anomalią na tle Europy, gdzie większość ETF-ów to fundusze otwarte
- wycena certyfikatów emitowanych przez FIZ powinna odbywać się co najmniej raz na kwartał
Fundusze Inwestycyjne Otwarte (FIO):
- emitują jednostki uczestnictwa, które nie są papierami wartościowymi, a ich sprzedaż przez uczestnika takiego funduszu wiąże się z ich umorzeniem (a nie odkupieniem certyfikatu jak w przypadku FIZ)
- fundusz odkupuje jednostki uczestnictwa na żądanie, a następnie je umarza
- mogą inwestować wyłącznie w aktywa wyceniane rynkowo (m.in. akcje spółek publicznych, obligacje skarbowe i korporacyjne)
- istnieją też tzw. Specjalistyczne Fundusze Inwestycyjne Otwarte (SFIO), które mogą inwestować też w jednostki uczestnictwa innych FIO, a także w fundusze zagraniczne
- wycena jednostek uczestnictwa powinna odbywać się co najmniej raz dziennie
- nie ma ograniczeń kapitałowych dla FIO - kupić można już pojedynczą jednostkę uczestnictwa
Czym taki fundusz różni się od funduszu notowanego na giełdzie?
Fundusze na których skupiamy się w tym materiale są zarządzane aktywnie. Co to znaczy? Mniej więcej tyle, że ich managerowie samodzielnie wybierają aktywa, które znajdą się w portfelu funduszu, tak aby jak najskuteczniej realizować przyjętą strategię. Czyli, bazując na swoim doświadczeniu, wiedzy i wyczuciu rynku budują portfel w taki sposób, by osiągał jak najlepsze wyniki, jednocześnie dostosowując go na bieżąco do tego, co dzieje się na rynkach, reagując na sentymenty i trendy.
Przeciwieństwem funduszy zarządzanych aktywnie są fundusze pasywne, czyli takie których zadaniem jest śledzenie zachowania jakiegoś benchmarku - czyli najczęściej indeksu giełdowego. Fundusz zarządzany pasywnie powinien osiągać stopy zwrotu możliwie jak najbardziej zbliżone do indeksu bazowego. Zarządzający takim funduszem nie muszą samodzielnie konstruować portfela i dostosowywać go do warunków rynkowych, bo portfel takiego funduszu jest ściśle określony przez skład indeksu, który śledzi. Dlatego też nazywany jest zarządzanym pasywnie. Najpopularniejsze fundusze pasywne to ETF-y, czyli te notowane na giełdach.
Dla kogo zatem lepszym rozwiązaniem będzie samodzielne budowanie portfela inwestycyjnego poprzez selekcję konkretnych spółek, a kto powinien zainteresować się lokowaniem kapitału za pomoca funduszy inwestycyjnych? Na to pytanie odpowie Michał Pietrzyca, analityk BossaFund.
Oczywiście, nie możemy też zapominać o tym, że bez względu na to jaką przyjmiemy strategię inwestycyjną i w jakim horyzoncie czasowym będziemy inwestować nasze pieniądze, musimy liczyć się z ryzykiem utraty części, a w skrajnych przypadkach całości naszego kapitału.
Gdzie kupić jednostki funduszy inwestycyjny? Jak zainwestować w fundusz?
Sam zakup jednostek uczestnictwa czy certyfikatów inwestycyjnych funduszu nie jest trudny. Możemy zrobić to bezpośrednio w TFI (ale wtedy ograniczamy się do funduszy oferowanych przez jednego dostawcę) albo poprzez dystrybutora, który jednak może pobierać dodatkową prowizję za zakup takiego funduszu za jego pośrednictwem. Jeśli zaś chodzi o ETF-y, można kupić je z poziomu rachunku maklerskiego, składając zlecenie na takiej samej zasadzie jak przy zakupie akcji
Oczywiście, musisz pamiętać o tym, że zarówno fundusze zarządzane aktywnie, jak i fundusz notowane na giełdzie stosujące strategie pasywnego śledzenia indeksu cechują się ryzykiem inwestycyjnym i mogą doprowadzić do utraty zainwestowanego kapitału.
