Działania wojsk rosyjskich na terytorium Ukrainy wstrząsnęły rynkami, bo drastycznie zwiększyły ryzyko konfliktu zbrojnego w rejonie Krymu. W poniedziałek inwestorzy na rosyjskiej giełdzie rzucili się do panicznej wyprzedaży akcji. Główne indeksy w Rosji wystartowały na głębokich minusach: indeks RTS grupujący 50 największych spółek notowanych w Moskwie rozpoczął sesję od ponad 10-proc. przeceny. Giełda w Kijowie zanotowała spadek o 11 proc. Warszawski parkiet nie pozostał obojętny na ostatnie wydarzenia. W poniedziałek główne indeksy tracą od 4 do nawet 7 proc.
Zaostrzenie sytuacji na linii Rosja-Ukraina wypłoszyło z tych rynków kapitał, który ucieka do tzw. bezpiecznych przystani, co powoduje dynamiczne osłabienie walut. Rosyjski rubel traci aktualnie ok. 1,5 proc. w relacji do euro i dolara i jest w stosunku do nich najtańszy w historii. Fali panicznej wyprzedaży nie powstrzymała nawet znacząca podwyżka stóp procentowych z 5,5 do 7 proc. Po południu Centralny Bank Rosji ruszył z interwencją na rynku walutowym i sprzedał 10 mld USD z posiadanych rezerw. Dynamicznie rosną notowania złota.
– Inwestorzy realizują scenariusz wojny. Niewykluczone, że dojdzie do zamknięcia giełd na Ukrainie i w Rosji. Istnieje zagrożenie utraty aktywów przez polskie spółki obecne na Ukrainie. Osłabienie hrywny spowoduje, że wyniki za I kwartał tych spółek będą katastrofalne. Osobiście radziłbym inwestorom zachować spokój. Teraz mamy paniczną wyprzedaż, ale nie wykluczałbym, że wkrótce sytuacja może się uspokoić. – mówi Marek Czachor, analityk Erste Securities.
>> Zobacz także komentarz do poniedziałkowej sesji na rynku akcji. >> Na rynku leje się krew, w grze spółki ukraińskie, Energa i CD Projekt.
Pod presją jest również ukraińska waluta, ale tamtejszy bank centralny wstrzymuje się od interwencji i stara się zachować swoje rezerwy walutowe, które wynoszą ok. 15 mld USD. Hrywna osłabia się aktualnie do euro i dolara o ponad 7 proc. Dalsze zaostrzenie konfliktu może doprowadzić do kontynuacji osłabienia obu walut oraz odbić się rykoszetem na polskim złotym. Zyskiwać powinny bezpieczne przystanie takie jak dolar, frank i jen.
– Inwestorzy spanikowali. Obecnie ciężko jest przewidzieć rozwój sytuacji na parkiecie w kolejnych dniach. Równie dobrze przecena może skończyć się jutro, jak też przeciągnąć się na koleje sesje, a rynek mógłby spaść jeszcze 10 proc. Osobiście nie obstawiałbym scenariusza wojny. W dłuższym terminie nie widziałbym dla naszego rynku z tego powodu zagrożeń. – ocenia Marcin Materna, dyrektor działu analiz Millennium DM.
W poniedziałek indeks spółek z Ukrainy traci na wartości ponad 15 proc. i osiąga nowe historyczne minima. Czarne scenariusze zakładają rozpoczęcie walk i rozpad Ukrainy. Wschód i Zachód kraju są mocno podzielone pod względem językowym oraz politycznym. Wschodnia część kraju to w dużej mierze Rosjanie i nastawienie prorosyjskie.
>> Wszystkie spółki z indeksu WIG-Ukraine znajdziesz w jednym miejscu. >> Najważniejsze wskaźniki spółek zza naszej wschodniej granicy znajdziesz i porównasz w StockWatch.pl
Lista spółek działających operacyjnie za naszą wschodnią granicą jest długa. Większość zajmuje się rolnictwem i produkcją żywności, wykorzystując potencjał olbrzymich areałów i żyznej gleby. Z kolei we wschodniej części kraju przeważają spółki surowcowe, skupione w regionie Donbasu. W poniedziałek mocnej przecenie poddają się także spółki posiadające na Ukrainie zakłady produkcyjne oraz oddziały handlowe.
Flagowym reprezentantem WIG-Ukraina jest Kernel, którego udział w portfelu indeksu wynosi 36,4 proc. Jest to również jedyna spółka sklasyfikowana w prestiżowym indeksie WIG20 (jej udział w portfelu to 0,7 proc.). Kernel to grupa producentów i eksporterów oleju słonecznikowego. Dodatkową działalnością są usługi przeładunku zboża, oleju i śruty – spółka nabyła Transbalkterminal (Illiczewsk), który jest drugim co do wielkości terminalem zbożowym na Ukrainie. Kernel prowadzi uprawy na 330 tys. ha zlokalizowanych głownie w regionach północno-wschodnich i południowo-zachodnich Ukrainy.
(Źródło: Prezentacja Kernela)
Agroton prowadzi działalność we wschodniej Ukrainie, w obwodzie ługańskim sąsiadującym bezpośrednio z Rosją. Spółka jest potentatem w swoim obwodzie pod względem sprzedaży nasion zbóż, hodowli i sprzedaży zwierząt gospodarskich oraz produkcji artykułów spożywczych. Jej główna działalnością jest produkcja płodów rolnych, szczególnie pszenicy i nasion słonecznika. Oprócz tego Agroton zajmuje się hodowlą zwierząt gospodarskich oraz przetwórstwem produktów rolnych.
O spółce zrobiło się głośno w ubiegłym roku przy okazji problemów finansowych Cypru. Agencja ratingowa S&P obniżyła ocenę kredytową Agrotonu z powodu obaw o terminową obsługę długu. Ukraińska spółka miała problem z wypłatą 12,5-proc. kuponu z powodu braku dostępu do konta w cypryjskim banku i braku wystarczającego cash flow operacyjnego. Agroton w ubiegłym roku na koncie w Bank of Cyprus miał 4,5 mln USD.
(Źródło: materiały Agrotonu)
Astarta również prowadzi działalność rolno-spożywczą, głównie produkcję cukru i handel zbożem. Cukier produkowany jest w sześciu cukrowniach zlokalizowanych w obwodach połtawskim i winnickim. Z kolei przedsiębiorstwa zajmujące się uprawą roli działają na terenach obwodu połtawskiego, winnickiego, tarnopolskiego, chmielnickiego, charkowskiego, żytomierskiego. Spółka w IV kwartale 2014 roku zamierza rozpocząć użytkowanie tłoczni oleju sojowego zlokalizowanej w miejscowości Globino w obwodzie połtawskim. Astarta dzierżawi ok. 240 tys. hektarów ziem, na których uprawia zboża, rośliny oleiste i buraki cukrowe.
(Źródło: Prezentacja spółki czerwiec 2012 r.)
(Źródło: Sprawozdanie finansowe Coal Energy)
Coal Energy jest spółką holdingową grupującą 12 cypryjskich i ukraińskich podmiotów z branży górniczej. Przedmiotem działalności grupy jest wydobywanie, wzbogacanie i sprzedaż węgla. Coal Energy jest jednym z liderów pod względem posiadania prywatnych zasobów węgla na Ukrainie. Eksploatacja złóż skupiona jest w węglowym eldorado – Donbasie. W ostatnim czasie kurs akcji Coal Energy podlegał mocnym wahaniom. Akcje w drugiej połowie lutego podrożały z 1,10 zł do nawet 2,20 zł. W poniedziałek notowania spadły o 17 proc. do 1,51 zł za walor.
Podobną lokalizację aktywów ma Sadovaya Group. Spółka surowcowa prowadzi działalność w branży węglowej i zajmuje się wydobywaniem, wzbogaceniem i przetwarzaniem węgla.
Industrial Milk Company to kolejna spółka działająca w sektorze rolno-spożywczym na terenie środkowo-północnej Ukrainy. IMC jest jednym z największych producentów mleka pod względem wielkości produkcji u naszych wschodnich sąsiadów. Grupa zajmuje się również uprawą kukurydzy, pszenicy, słonecznika, soi i ziemniaków, magazynowaniem i przetwarzaniem zbiorów. Obecnie grupa zarządza bankiem ziemi o powierzchni 136,7 tys. ha. Areały są zlokalizowane w regionie Połtawy, Sum i Czernihowa.
(Źródło: Industrial Milk Company)
KDM Shipping działa w branży żeglugi transportowej i zajmuje się niszowym segmentem transportu rzeczno-morskiego suchych towarów masowych w rejonie Morza Czarnego, Azowskiego i Śródziemnego. Grupa prowadzi także działalność w stoczni znajdującej się w Chersoniu i działa na kijowskim rynku turystycznej żeglugi rzecznej (organizuje wycieczki po Dnieprze w obrębie Kijowa i okolic). KDM Shipping posiada osiem pasażerskich statków rzecznych oraz prowadzi restauracje na wodzie.
KSG Agro jest kolejnym przykładem holdingu rolniczego na Ukrainie. Spółka zajmuje się uprawą kukurydzy, pszenicy, jęczmienia, rzepaku oraz soi. Główna siedziba KSG Agro znajduje się w Dniepropetrowsku, a firmy wchodzące w skład grupy są rozsiane na terytorium obwodu dniepropietrowskiego, chmielnickiego, chersońskiego oraz w rejonie Charkowa.
(Źródło: KSG Agro)
W indeksie WIG-Ukraina są jeszcze trzy spółki. Milkiland działa w branży przetwórstwa mlecznego. Aktywa produkcyjne Milkilandu to 10 zakładów na terenie Ukrainy oraz jeden zakład w Moskwie. Spółka prowadzi dystrybucję produktów na terenie całej Ukrainy oraz w wielu miastach rosyjskich. Ovostar Union jest jednym z liderów na rynku jaj spożywczych i produktów jajecznych. Wszystkie zakłady produkcyjne są skupione na terenie obwodów kijowskiego oraz czerkawskiego. Z kolei spółki z grupy Westa Isic produkujące akumulatory są skupione na terenie obwodu dniepropietrowskiego.
(Źródło: Serinus Energy)
Problemy za wschodnią granicą dotyczą nie tylko spółek skupionych w indeksie WIG-Ukraina. Poniedziałkową sesję akcje Serinus Energy rozpoczęły od blisko 20-proc. przeceny. Spółka zarabia na wydobyciu gazu. Podstawowymi aktywami Serinusa są udziały w pięciu eksploatowanych polach, zlokalizowanych w okolicy miasta Ługańsk we wschodniej Ukrainie. Spółka całość środków pochodzących ze sprzedaży surowca rozlicza wyłącznie w hrywnach.
Wcześniej kilka polskich firm działających na Ukrainie zamknęło swoje placówki. Giełdowy Redan zamknął czasowo kilka kijowskich sklepów sieci Top Secret, w okresie eskalacji wydarzeń. Aktualnie wszystkie sklepy są otwarte. Z doniesień prasowych wynika, że podobną decyzję podjęły także PZU Ukraina i należący do grupy PKO BP ukraiński Kredobank.
W poniedziałek kilkuprocentowa przecena dotknęła akcje Lenteksu, który pośrednio jest udziałowcem Plastboksu (spółka posiada fabrykę na Ukrainie). Wśród spółek które posiadają aktywa na wschodzie jest także Famur. Producent maszyn górniczych posiada spółę OOO Famur Ukraina w Doniecku. Dwie spółki zależne na Ukrainie ma także Rovese: Cersanit Ukraina Trade oraz Cersanit Invest (produkcja ceramiki). Z kolei zakład produkcyjny w Jaworowie (zachodnia cześć Ukrainy) posiada producent farb i lakierów – Śnieżka. Według raportu za 2013 r. udział Śnieżki w ukraińskim rynku farb i lakierów wyniósł około 24 proc., a w segmencie emulsji około 30 proc. Na terytorium naszych wschodnich sąsiadów działają też dwie spółki handlowe z grupy Selena FM (Selena Ukraine i Selena CA). Kurs akcji traci w poniedziałek ponad 10 proc. Kilka firm z branży rolno-spożywczej zlokalizowanych na Ukrainie należy do PKM Duda. Z ostatnich informacji wynika, że przedsiębiorstwa prowadzące fabryki za wschodnią granicą mają trudności m.in. z transportem.
