Historia

Kazimierz Wichniarz - nie tylko wspaniały Zagłoba

Ostatnia aktualizacja: 26.06.2021 05:40
26 czerwca 1995 roku, zmarł w Warszawie Kazimierz Wichniarz. Wybitny aktor, którego wielu widzów zapamiętało w roli Zagłoby w filmowym "Potopie" Jerzego Hoffmana.
Kazimierz Wichniarz jako Zagłoba w adaptacji filmowej powieści Henryka Sienkiewicza Potop w reżyserii Jerzego Hoffmana, 1974
Kazimierz Wichniarz jako Zagłoba w adaptacji filmowej powieści Henryka Sienkiewicza "Potop" w reżyserii Jerzego Hoffmana, 1974Foto: INPLUS/East News

Tak, był szeroko znanym aktorem filmowym, ale też lubianym aktorem teatralnym. Niewielu jednak wie, że był także wybitnym aktorem radiowym... wystarczy usłyszeć jego ciepły i silny głos, by przypomnieć sobie grane przez niego postaci w ponad 200 (!) słuchowiskach Teatru Polskiego Radia. Mało kto może poszczycić się takim dorobkiem.


Posłuchaj
15:23 prywatnie u kazimierza wichniarza___pr iii 89401_tr_0-0_109841440c6beb05[00].mp3 Aktor Kazimierz Wichniarza wspomina początki swojej kariery aktorskiej i zdradza, gdzie najchętniej spędza wolne chwile. Audycja Anny Arwaniti "Prywatnie u Kazimierza Wichniarza". (PR, 1.04.1984)

 

Nie tylko Jan Onufry Zagłoba

Portal Filmpolski.pl podaje taką notatkę biograficzną tego wspaniałego aktora: "Aktor filmowy i teatralny. W latach 1931-34 uczył się w studium aktorskim przy Teatrze Polskim w Poznaniu i występował na scenie tego teatru. W latach 1934-36 był aktorem w Objazdowym Teatrze Wołyńskim z siedzibą w Łucku. W latach 1936-39 występował w Teatrze Popularnym, następnie w Teatrach Miejskich w Łodzi. W 1939 brał udział w kampanii wrześniowej i dostał się do niewoli, skąd zbiegł i do końca okupacji przebywał w Mielcu. Na jesieni 1944 zaangażował się do Teatru Wojska Polskiego w Lublinie, gdzie grał do roku 1946. W sezonie 1946/47 występował w Teatrze Miejskim w Katowicach, w sezonie 1947/48 w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy. W latach 1948-52 grał w Teatrze Polskim w Poznaniu, w latach 1952-57 w Teatrze Powszechnym w Łodzi. Od roku 1957 do przejścia na emeryturę z końcem 1988, należał do zespołu Teatru Narodowego w Warszawie".

Archiwum Państwowe w Poznaniu uściśla te informacje - "Polski aktor teatralny i filmowy, użyczał również głosu w słuchowiskach radiowych i w dubbingu. Karierę rozpoczął w Teatrze Polskim w Poznaniu. Grał na deskach teatrów w Poznaniu, Łucku, Łodzi, Lublinie (Teatr Wojska Polskiego), Katowicach, Bydgoszczy i Toruniu, by ostatecznie związać się (od 1957 do przejścia na emeryturę w 1988 roku) z Teatrem Narodowym w Warszawie. Zagrał w 15 filmach, widzom najbardziej zapamiętał się jako Jan Onufry Zagłoba w ekranizacji Potopu".


Posłuchaj
29:34 kazimierz wichniarz___f 29331_tr_0-0_116248560c6a65cc[00].mp3 Audycja Anny Retmaniak z cyklu "Portret słowem malowany" nagrana z okazji 50-lecia pracy aktorskiej Kazimierza Wichniarza. W audycji można usłyszeć wypowiedzi samego aktora oraz jego znajomych z branży - aktorki Wandy Łuczyckiej, aktorki Krystyny Królówny oraz aktora Jerzego Krasowskiego. (PR, 28.04. 1984)

 

Dla pełnej informacji filmograficznej należałoby dodać kilka faktów o zagranych przez niego rolach. Debiut w 1946 w "Zakazanych piosenkach" w roli gestapowca (reżyseria Leonard Buczkowski). W swojej karierze zagrał w filmie i serialu "Zamach stanu" (1980 i 1985), także w serialu i filmie "Karino" (1974 i 1976), również w filmie i serialu "Ziemia obiecana" (12974 i 1975). Zagrał także młynarza w serialu i filmie "Chłopi" (1972 i 1973). Jednak najbardziej pamiętamy go z roli Jana Onufrego Zagłoby w "Potopie" w reżyserii Jerzego Hoffmana (1973 i 1974).

Zagrał też wiele ról w Teatrze Telewizji – Ryszard Klimczak z "Dziennika Teatralnego" dodaje tutaj kilka faktów: "Grał w Teatrze Telewizji m. in. u Konrada Swinarskiego, Jerzego Antczaka, Adama Hanuszkiewicza i Macieja Wojtyszko".

270 ról w Teatrze Polskiego Radia

Oprócz tych osiągnięć zauważa także jego niebagatelną rolę dla Teatru Polskiego Radia: "Odegrał szczególną rolę w rozwoju Teatru Polskiego Radia. Jego niezwykły głos, umiejętności aktorskie i szczególny sposób posługiwania się słowem sprawiał, że nadzwyczaj często zapraszano go do realizacji rozmaitych słuchowisk radiowych. W przedstawianiach Teatru Polskiego Radia wystąpił ponad 270 razy. Po raz pierwszy, 17 stycznia 1957, w spektaklu "Diabły kapitana van Tocha" Karola Čapka w reżyserii Tadeusza Markowskiego, po raz ostatni w słuchowisku Krzysztofa Choińskiego "Ekspres nad morze" (Grubas) w reżyserii Henryka Rozena (premiera 14 listopada 1984)".

Witold Sadowy, na łamach "e-teatr.pl" tak pisze o Kazimierzu Wichniarzu: "Jako 16-latek zagrał w prawdziwym teatrze z zawodowymi aktorami w sztuce Benedykta Hertza "Młody las", odnosząc pierwszy sukces. W roku 1934 ukończył Studium Aktorskie przy Teatrze Polskim w Poznaniu i w tym samym roku już jako profesjonalista debiutował na scenie Teatru Wołyńskiego w Łucku rolą Męża w sztuce Gabrieli Zapolskiej "Ich czworo". Po dwuletnim pobycie w tym teatrze zaangażował się w roku 1936 do Teatru Miejskiego w Łodzi".

Wojna jednak przerwała jego dobrze zapowiadającą się karierę aktora teatralnego. Dopiero po zakończeniu wojny mógł podjąć próby ponowienia scenicznych sukcesów. Sadowy wylicza: "Najpierw oklaskiwali go widzowie Poznania, Katowic i Łodzi, gdzie odnosił sukcesy w takich rolach, jak Czepiec w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego, Pugaczow w sztuce Jesienina pod tym samym tytułem i Tezeusz w "Fedrze" Racine'a u boku wielkiej Ireny Eichlerówny grającej gościnnie rolę tytułową na scenie Teatru Polskiego w Poznaniu, w reżyserii równie wielkiego człowieka teatru Wilama Horzycy, który uwielbiał Kazia i który w kilka lat później, kiedy obejmował dyrekcję Teatru Narodowego w Warszawie, sprowadził go do stolicy".

Wbrew zasadzie, że nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki Horzyca "w Warszawie powtórzył swoją poznańską inscenizację "Fedry" na narodowej scenie, obsadzając w tych samych rolach Eichlerównę i Wichniarza. Przedstawienie stało się wydarzeniem artystycznym stolicy, a Wichniarz z miejsca zdobył pozycję, stając się wziętym aktorem. Inne wybitne role teatralne Kazia to między innymi: Klaudiusz w "Hamlecie" Szekspira, Horodniczy w "Rewizorze" Gogola, Chłopicki w "Warszawiance" Wyspiańskiego, Herakles w "Żabach" Arystofanesa, Spój w "Śnie nocy letniej" Szekspira oraz Pułkownik Kottwitz w kolejnym wielkim spektaklu Wilama Horzycy "Księciu Homburgu" Kleista".

Wichniarz równie pięknie zaakcentował 50-lecie swojej kariery aktorskiej – na tę okazję zagrał Dyndalskiego w "Zemście" Aleksandra Fredry. Grał jeszcze w innej sztuce Fredry na scenie Teatru Narodowego, a mianowicie w "Trzy po trzy", wcielając się w postać Cześnika. Ponadto grał jeszcze w Narodowym Sforkę w "Horsztyńskim" Słowackiego, Bartłomieja w "Krakowiakach i góralach" Bogusławskiego i Pana Zgodę w "Świętoszku" Moliera. Wielkie uznanie przyniosła mu rola Sędziego w telewizyjnej inscenizacji "Pana Tadeusza" w reżyserii Adama Hanuszkiewicza".

Niezmiernie ciekawa wydaje się też legenda opowiadająca o decyzji "młodego Kazia", by zostać aktorem (za MD w Interia.pl): "O tym, że Kazimierz Wichniarz zostanie aktorem, pierwszy dowiedział się nauczyciel matematyki. Chłopiec, zbierający pochwały od polonisty, z jego matematyki otrzymywał zwykle oceny niedostateczne. "Kim ty, Kaziu, chcesz być w przyszłości?" - spytał niespokojny o jego dalsze losy pedagog. "Aktorem - odparł rezolutny młodzik. - Wszystko, co będę musiał liczyć, to honoraria". Za tę odpowiedź dostał wymarzoną trójkę".

Zachęcamy do odszukania ogromnej liczby słuchowisk Teatru Polskiego Radia i posłuchania jego ciepłego głosu.

PP


Czytaj także

Roman Kłosowski. "Skąd Hašek wiedział, że urodzi się taki wspaniały Szwejk"

Ostatnia aktualizacja: 11.06.2023 05:45
- Jestem dziś aktorem spełnionym, bo był Kłosowski komediowy, śmieszny, ale był też inny cierpiący i refleksyjny – mówił w jednym z ostatnich wywiadów radiowych w 2013 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bogumił Kobiela. "Mógł być największym tragikomikiem swoich czasów"

Ostatnia aktualizacja: 31.05.2023 05:49
92 lata temu, 31 maja 1931 roku, urodził się Bogumił Kobiela, jeden z najwybitniejszych polskich aktorów teatralnych i filmowych. - Był postacią dziwnie enigmatyczną, wymykającą się ocenom - mówił w Polskim Radiu o Bogumile Kobieli Andrzej Kołodyński, krytyk filmowy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Leszek Teleszyński - aktor "zaszufladkowany"

Ostatnia aktualizacja: 21.05.2023 05:35
21 maja 1947 roku w Krakowie urodził się aktor Leszek Teleszyński. Wystąpił w takich filmach jak "Trzecia część nocy", "Diabeł", "Potop" czy "Trędowata", a także w serialu "Życie na gorąco". Przez całe życie związany jest także z teatrem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Marek Walczewski - badacz szaleństwa

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2023 05:40
- Do kunsztu aktorstwa powinno się dodać elementy fałszu, kuglarstwa, metafizyki i telepatii. Ja bym chciał grać tak, żeby użyć jak największej ilości spośród tych mikstur. Żeby działo się jak najwięcej - mówił w Polskim Radiu w 1988 roku. 14 lat temu, 26 maja 2009 roku, zmarł w Warszawie aktor Marek Walczewski. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Adam Hanuszkiewicz. Łączył nowoczesność z atrakcyjnością

Ostatnia aktualizacja: 04.12.2023 05:40
4 grudnia 2011 roku zmarł Adam Hanuszkiewicz, aktor i reżyser teatralny. Zwłaszcza jako reżyser zapisał się w pamięci widzów spektaklami, które łączyły odważne poszukiwanie współczesnych form wyrazu z atrakcyjnością.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Aleksander Zelwerowicz. "Fenomen artystyczny i ludzki"

Ostatnia aktualizacja: 18.06.2023 05:40
Był najwybitniejszym reżyserem teatralnym w epoce, kiedy zabrakło Stanisława Wyspiańskiego, a nie ujawnił się jeszcze talent Leona Schillera. 18 czerwca 1955 roku zmarł w Warszawie wybitny aktor i reżyser teatralny Aleksander Zelwerowicz. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jerzy Nowak – wybitny aktor charakterystyczny

Ostatnia aktualizacja: 26.03.2024 05:40
11 lat temu, 26 marca 2013 roku, zmarł Jerzy Nowak. W świadomości widzów zapisał się wybitnymi kreacjami epizodycznymi, choć talentem z pewnością nie ustępował kolegom obsadzanym w rolach tytułowych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Henryk Talar. Od elektryka do aktora pierwszoplanowego

Ostatnia aktualizacja: 25.06.2023 05:45
25 czerwca 1945 roku urodził się Henryk Talar, aktor teatralny i filmowy. Był wiodącym aktorem najwybitniejszych przedstawień między innymi Macieja Prusa czy Izabelli Cywińskiej.
rozwiń zwiń