Wończa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wończa
Ilustracja
Wończa pachnąca
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

oliwkowate

Rodzaj

wończa

Nazwa systematyczna
Osmanthus Loureiro
Fl. Cochinch. 17, 28. Sep 1790[3]
Typ nomenklatoryczny

O. fragrans Loureiro[3]

Synonimy
  • Amarolea Small
  • Cartrema Raf.
  • Pausia Raf.
  • Siphonosmanthus Stapf[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Osmanthus heterophyllus 'Goshiki'

Wończa[5], osmantus[6] (Osmanthus) – rodzaj krzewów i małych drzew należący do rodziny oliwkowatych. Zalicza się do niego około 30[7]–36[8] gatunków. Występują one w południowo-wschodniej Azji (tylko w Chinach rosną 23 gatunki) oraz w Ameryce Północnej. Wszystkie gatunki mają wonne kwiaty, a wończa pachnąca jest rośliną przyprawową[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Zimozielone krzewy i niewielkie drzewa[7] osiągające do 14 m wysokości[9].
Liście
Naprzeciwległe, pojedyncze i ogonkowe. Ich blaszka liściowa jest całobrzega lub piłkowana, często punktowana z powodu obecności gruczołków[7], nierzadko kolczasta[9].
Kwiaty
Skupione w wierzchotkowe kwiatostany skrócone do pęczków rozwijających się w kątach liści lub krótkich wiech, które powstawać mogą także na szczytach pędów. Kwiaty obupłciowe i jednopłciowe, wsparte są parą orzęsionych przysadek. Kielich jest dzwonkowaty i składa się z czterech działek. Korona tworzona jest przez cztery zrośnięte w różnym stopniu płatki, ma kształt dzwonkowaty, walcowaty lub urnowaty i zwykle kolor biały lub żółtawy. Pręciki są zwykle dwa, rzadko cztery, zwykle przyrośnięte do górnej części płatków. W każdej z komór zalążni rozwijają się dwa zalążki. Znamię jest główkowate lub dwudzielne[7].
Owoce
Pestkowce[7] mięsiste, barwy fioletowej do ciemnoniebieskiej z pojedynczym nasionem[9].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z rodziny oliwkowatych (Oleaceae), a w jej obrębie z plemienia Oleeae[4].

Wykaz gatunków[8]

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Kwiaty wończy pachnącej Osmanthus fragrans wykorzystuje się w Azji Wschodniej do aromatyzowania m.in. herbaty, napojów alkoholowych i zup[potrzebny przypis].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-11-12] (ang.).
  3. ↑ a b Osmanthus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-11-12].
  4. ↑ a b Genus Osmanthus Lour.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-04-11].
  5. ↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 387. (pol.).
  6. ↑ a b Czekalski Mieczysław: Osmantus różnolistny. [w:] ogrod.info [on-line]. 2014. [dostęp 2019-01-02].
  7. ↑ a b c d e f Osmanthus Loureiro. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-11-12].
  8. ↑ a b Osmanthus. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-11-12].
  9. ↑ a b c Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 412. ISBN 0-333-73003-8.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wończa&oldid=69469784”