Syndrom miłego faceta
W książce pt:” No More Mr. Nice Guy”, Dr. Robrt Glover opisuje Syndrom Miłego Faceta. Pisze iż, system myślenia Miłego Faceta opiera się na nieprecyzyjnych, wewnętrznych przekonaniach z dzieciństwa. Dzieci potrzebują potwierdzenia z zewnątrz, aby stworzyć poczucie własnego ja. Bierze się to stąd, że rodzice zaspokajają potrzeby dziecka w określonym czasie, w sposób ciągły i wartościujący je. Kiedy zaistnieje potrzeba: trzymają na rękach, dyscyplinują, pokazują granice, bawią się z dziećmi, uczą używania różnych przedmiotów, norm społecznych czy szeroko pojętych reguł życia.
Traktowanie przez rodziców determinuje poczucie własnej wartości dziecka
Gdy rodzice traktują dziecko dobrze, czuje się ono ważne, a świat postrzega jako nieodgadniony, ale bezpieczny.
Każde dziecko potrzebuje zewnętrznej akceptacji. Potwierdzenia, że jest w porządku nabywa, kiedy ludzie, których uważa za ważnych (mama, tata, może również rodzeństwo) uznają je za kogoś wartościowego. Właśnie w ten sposób powstaje poczucie, że wszystko jest dobrze. Jestem w porządku. Jestem lubiany. Moje pragnienia są ważne i mogę liczyć, że moje potrzeby zostaną zaspokojone nadmiarem tego świata.
Jeśli rodzice traktowali Ciebie z miłością i szacunkiem, najprawdopodobniej czujesz się wartościową osobą, której potrzeby były bez problemu zaspokajane. Osobą, która świat uważa za bezpieczny i pełen bogactwa.
Takie przeświadczenie zostało zakodowane głęboko w emocjonalnej części Twojego mózgu, w systemie operacyjnym i stąd wpływa na resztę życia. Decyduje o tym, jak myślisz, czujesz, reagujesz czy interpretujesz zdarzenia. Jako dziecko byłeś zależny od tego wewnętrznego systemu przekonań. Potrzebowałeś wiedzieć, że jesteś ok; że jesteś wartościową osobą i taki przekaz dostałeś od rodziców.
Co dzieje się kiedy nie zaspokojono Twoich potrzeb
Jeśli rodzice nie zaspokajali Twoich potrzeb w odpowiednim czasie i w sposób ciągły (co nie oznacza, że byli na/dla Ciebie źli), najprawdopodobniej czułeś się niekochany. Zakodowałeś w swoim wewnętrznym systemie przekonań, że nie zasługujesz na miłość; że coś jest z Tobą nie w porządku. Świat nie zaspokoi moich potrzeb.
Twoje potrzeby są ważne, ale masz wrażenie, że nie możesz polegać na tym, że świat je zaspokoi we właściwy (i dobry dla Ciebie) sposób. Rodzice mogli mówić Tobie sto razy dziennie, że Ciebie kochają, ale to nie sprawiło, że czujesz się wartościowy.
Jeżeli nie dostałeś dowartościowania i akceptacji w dzieciństwie, istnieje duże prawdopodobieństwo, że jako dorosły mężczyzna nadal będziesz go szukać. Efektem tych poszukiwań i próby zasłużenia na akceptację zawsze będzie utrata kontaktu ze swoim prawdziwym ja oraz rozwinięcie tak zwanego „toksycznego wstydu”, czyli przekonania, że u podstaw jestestwa jesteś wadliwy.
Charakterystyka Miłego Faceta
Spójrzmy teraz na najbardziej powszechne cechy Miłego Faceta (MF):
1. Wybiera „aktywności kojące”
Miły Facet spędza mnóstwo czasu przed telewizorem, przeglądając internet, strony pornograficzne, masturbując się, jedząc śmieciowe jedzenie, pijąc alkohol czy paląc trawkę. Nazywam te czynności „aktywnościami kojącymi”, bo w ten sposób MF radzi sobie z własnymi lękami, unikając trudnych aktywności, które wywołują w nim niepokój.
2. Zadowala się połowicznym sukcesem
Miły Facet szuka akceptacji i próbuje robić wszystko dobrze. W efekcie odnosi połowiczne sukcesy, ale nie wykorzystuje pełni swojego potencjału. Główną przyczyną takiego stanu jest lęk przed zrobieniem czegoś, czego MF się obawia. Boi się podejmowania ryzyka, nowych doświadczeń, popełnić błędu, więc w pewnym sensie… spoczywa (jeśli nie utyka) na laurach przeciętnego sukcesu.
3. Wraca do robienia tego, co nie działa
Kolejną tendencją MF jest wracanie do robienia czegoś, co nie działa. Trzy rzeczy, które MF robi najczęściej, a które nie działają, to: ciągłe szukanie akceptacji, potrzeba bycia we wszystkim dobrym oraz ukrywanie czegoś, co mu się nie udało.
4. Ma wiele sekretów
MF ma skłonności do ukrywania istotnych aspektów swojego życia. Powodem, dla którego skrywa wiele informacji, jest strach przed odrzuceniem. Miły Facet boi się, że gdyby ci, którzy go teraz podziwiają i akceptują, odkryli, jaki on jest naprawdę, co naprawdę myśli, czego naprawdę pragnie, jakie popełnia błędy itd. … to natychmiast odwróciliby się od niego. Miły Facet włoży wiele wysiłku w ukrywanie prawdziwej natury z powodu przekonania o własnej ułomności.
5. Unika kontaktu z ludźmi
Kolejną „właściwością” MF jest ogólna tendencja do unikania kontaktu z ludźmi. Ponownie powodem takiego zachowania jest wybór łatwiejszej do zrealizowania opcji. Miły Facet boi się wyzwań, które są nieodłączną częścią relacji międzyludzkich.
6. Nie zna granic
Miły Facet odczuwa trudność w temacie granic. Nie tylko z rozpoznaniem tych stawianych przez innych, ale przede wszystkim ze stawianiem własnych.
Aby pokierować innych tam, gdzie chcą, aby ci się znaleźli, MF może używać manipulacji, Pozwala, by ludzie dość często opowiadali mu jakieś bzdury, ponieważ MF nie potrafi powiedzieć „nie‘’ lub nie wie, jak powiedzieć „skończ‘’. Nie potrafi również odejść od osób, które źle go traktują.
7. Jest przesadnie samodzielny
Inna bardzo powszechna właściwość MF to skłonność do robienia wszystkiego samemu. Łatwiej ukryć potknięcia oraz pozostać w strefie niskich wymagań, kiedy nikt nie patrzy na ręce. MF ma też olbrzymi problem z proszeniem innych o pomoc. Sięganie po wsparcie to wręcz oznaka słabości, ponieważ MF myśli, że osoby, do których zwróci się o pomoc, będą na niego złe lub poczują się taką prośbą urażone.
8. Bardzo dużo myśli
MF ma skłonność do spędzania mnóstwa czasu we własnej głowie – jest myślicielem i lubi analizować. Tu jednak pojawia się pewien paradoks:
.Spędzając wiele czasu w swojej głowie – analizując, myśląc, próbując zrozumieć różne sprawy, zdecydować, jak coś zrobić najlepiej, jak nie popełnić żadnego błędu, jak nie wypaść głupio, unikając ryzyka – wzmacniasz tylko własne lęki.
9. Separuje się od innych mężczyzn
Najczęściej ta tendencja ma swój początek w fakcie, iż MF próbuje być inny niż jego Ojciec – taki, jakim go zapamiętał z dzieciństwa. Stara się, aby nie mieć nic wspólnego z typem złych mężczyzn, o których słyszał w narzekaniach matki, czy słuchając jak mówiły o nim inne kobiety. Dlatego MF często stara się być inny od pozostałych mężczyzn. I z tego właśnie powodu, nie ma zbyt wielu męskich przyjaciół, czuje się wyizolowany i tak naprawdę staje się też bardziej zależny od akceptacji kobiet.
10. Prokrastynuje na potęgę
Naprawdę powszechną cechą MF jest prokrastynacja, czyli przeciwieństwo działania.
Często wyraża się poprzez odkładanie do ostatniej chwili, zadań, które mogły zostać zrobione wcześniej, niekończenie zaczętych projektów i ogólnie pojętym lenistwem.
11. Wchodzi w rolę ofiary
W opowieściach Klientów często słyszę, że czują się atakowani, wchodzą w rolę ofiary, zbyt osobiście biorą do siebie niektóre kwestie i wycofują się.
MF spędzają mnóstwo czasu w wycofaniu emocjonalnym, czują się przygnębieni, czują się jakby byli ofiarami, biorą zachowania i słowa bardzo do siebie.
12. Jest narcystyczny
Zważywszy na kontekst – może to się wydawać paradoksalne, bo Miły Facet oczywiście chętnie skupia się na innych – pomaga, opiekuje się, potrafi naprawiać sytuacje, daje z siebie więcej niż dostaje, ale pomyśl tylko… wszystko, co robi ten MF, robi tak naprawdę dla siebie.
Prawda jest taka, że w jego głowie wszystko kręci się wokół niego samego. Skupia się na szukaniu pochwał i dążeniu do tego, aby wszyscy go lubili.
13. Jest pasywno-agresywny
Jedną z tendencji MF jest niewyrażanie wprost frustracji, a okazywanie jej w zakamuflowany i mało przyjemny sposób. Niezadowolenie może wyrażać jako bycie nieobecnym, uszczypliwymi, poprzez spóźnianie się, brak wsparcia, impotencję, przedwczesny wytrysk lub powtarzanie tych samych drażniących zachowań, pomimo obietnicy zmiany.
Ukryte Umowy
W bardzo wczesnym wieku emocjonalna część mózgu ustala, że jeśli będziesz robił pewne rzeczy, to będziesz miał przyjemne życie i nie będziesz czuł się samotny, smutny, wszyscy będą Cię lubili, a Twoje potrzeby zostaną zaspokojone.
Na bazie tych doświadczeń MF stwarzają trzy podstawowe Ukryte Umowy, dzięki którym będą mogli radzić sobie z własnymi lękami i będą w stanie zaspokoić własne potrzeby.
Okazuje się jednak, że to właśnie te Ukryte Umowy sprawiają, że Miły Facet:
- tkwi w miejscu
- bardzo trudno mu dokonać zmian
- powstrzymuje się od dążenia do tego, czego pragnie od życia.
Czym charakteryzują się Ukryte Umowy?
Pierwsza umowa
Miły Facet myśli: Jeśli będę dobry i miły, stanę się taki, jakim chcieliby mnie widzieć inni, to będę lubiany i kochany. Osoby, których pragnę, będą pragnąć mnie.
Szczególnie dotyczy to relacji w dorosłym życiu, kiedy mężczyzna szuka nie tylko związku, ale też partnerek seksualnych. Podejście MF do związków i seksu bazuje na przekonaniu, że „ponieważ jestem bardzo miły, to przyszli partnerzy/partnerki będą mnie kochać i pożądać.”
Druga umowa
Miły Facet myśli: Jeśli nieproszony będę w stanie spełniać potrzeby innych, to wtedy inne osoby też domyślą się, jakie są moje potrzeby i będą je spełniać, bez konieczności komunikowania im tego.
Stąd właśnie wywodzą się: opiekuńczość, umiejętność rozwiązywania problemów, zdolność do naprawienia wszystkiego.
MF pomaga i troszczy się o innych ludzi, kiedy jego własne życie często jest chaotyczne lub w rozsypce. Kiedy nie jest w stanie zaspokoić własnych potrzeb, ale stara się zaspokajać pragnienia innych jedynie po to, aby zasłużyć na zaspokojenie jego potrzeb przez innych.
Ukryte umowy nie działają, bo nikt poza MF nie wiem, że one istnieją. Rzecz jasna – MF nie zdaje sobie z tego sprawy. W rezultacie potrzeby MF nie zostają zaspokojone, bo nie bierze on żadnej odpowiedzialności za ich spełnienie.
Dodatkowo MF nie jest zbyt dobry w przyjmowaniu czegokolwiek, przez co zaspokajanie jego potrzeb staje się jeszcze trudniejsze. Pozostałe osoby nie wiedzą nic o istnieniu Ukrytych Umów, jak i o tym, że powinni się odwdzięczyć MF, który często chodzi sfrustrowany i obrażony.
Miły Facet wierzy, że tylko on daje wiele od siebie, a ci, dla których to robi, nie odwdzięczają mu się tym samym.
Trzecia umowa
Miły facet myśli: Jeśli będę robił wszystko dobrze i bezbłędnie, jeśli nikogo nie urażę i nie obrażę, będę miał lekkie i bezproblemowe życie. Moje życie będzie takie, jakie chciałbym, aby było.
Jest to fałsz na wielu poziomach, bo życie nie jest lekkie i wolne od komplikacji.
Ponadto tak naprawdę lekkie życie nie jest atrakcyjne! Trudności i problemy, które człowiek napotyka i rozwiązuje, sprawiają, że może się rozwijać i dojrzewać. Tylko ludzie, którzy pokonali wiele przeciwieństw życia, stają się pełni mocy i głęboko w sobie osadzeni.
Gdy przyjrzysz się tym trzem Ukrytym Umowom, w oparciu o które MF funkcjonuje od wczesnych lat życia, trafisz na niezwykły paradoks…
Stałeś się MF, aby poradzić sobie z niepokojem, który towarzyszył Tobie od czasu, gdy byłeś bezradnym dzieckiem. Jednak to, co robisz, aby poradzić sobie z lękiem, jedynie utrzymuje Twoją bezradność i wzmacnia niepokój!
Podsumowanie
Syndrom Miłego Faceta jest dobrze zbadanym system mechanizmów i dysfunkcji zachowań męskich. W stanach od wielu lat istnieją Męskie Grupy Wsparcia oraz osobiste terapie pomagające wyjść z tego syndromu. W Polsce jest to temat nowy i mało znany. Właśnie pragnienie przybliżenia tego tematu polskiemu czytelnikowi skłonił mnie do napisania książki pt:” Zintegrowana Męskość”, którą możesz już pobrać na tej stronie.