Grupa greckich badaczy ogłosiła, że ​​jest w stanie wyznaczyć „dzień zerowy” słynnego mechanizmu z Antykithiry. Udało się to w oparciu o tzw. cykl saros – przedział czasu, po którym w przybliżeniu powtarza się sekwencja zaćmień Księżyca i Słońca. Znajomość tego momentu „wyzwalacza zaćmienia” ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia dokładności urządzenia. Preprint nowej pracy na ten temat został opublikowany na arXiv.org

Przedmiotowe urządzenie zostało znalezione 4 kwietnia 1900 r. w pobliżu greckiej wyspy Antikythera, od której otrzymało swoją nazwę. Stwierdzono, że został zmontowany w II wieku p.n.e., a teraz ten mechanizm jest uważany za najbardziej złożone urządzenie starożytnego świata, które przetrwało do naszych czasów.

Każdy system pomiarowy, od termometru po mechanizm z Antykithiry, musi być skalibrowany, aby poprawnie wykonywać obliczenia. Oczywiście mechanizm nie działa idealnie, bo jest oparty o koła zębate, a nie tranzystory, ale był bardzo dobrym "komputerem" użytecznym w przewidywaniu zaćmień Słońca i Księżyca.

Naukowcy oparli swoją nową analizę na 223-miesięcznym cyklu saros, który pokazano z tyłu urządzenia. Cykl ten obejmuje czas potrzebny Słońcu, Księżycowi i Ziemi do powrotu do swoich poprzednich pozycji i obejmuje odpowiednie zaćmienia Słońca i Księżyca. Opierając się na aktualnej wiedzy na temat działania urządzenia, a także napisów na nim, zespół postawił hipotezę, że „dzień zero” zbiegł się z obrączkowym zaćmieniem Słońca, podczas którego Słońce i Księżyc są dokładnie zrównane z Ziemią, ale pojawia się dysk Księżyca mniejszy od Słońca i obejmuje tylko jego środkową część, pozostawiając widoczne zewnętrzne krawędzie Słońca. W tej chwili Księżyc znajduje się w najbardziej odległym punkcie swojej orbity okołoziemskiej - w apogeum. 

Eksperci przeszukali bazę danych NASA i okazało się, że najbardziej odpowiedni cykl saros, w tym obrączkowe zaćmienie Słońca, rozpoczął się 23 grudnia 178 r. p.n.e. Zwykle do obliczeń czasu wybiera się datę z niedalekiej przeszłości, a nie z przyszłości, dotyczy to zwłaszcza czasów starożytnych, kiedy przewidywania dla długich okresów czasu były znacznie bardziej wątpliwe niż obecnie. Fakt ten mógł również wpłynąć na stworzenie mechanizmu z Antykithiry w tamtej epoce.

Jako dodatkowy dowód greccy naukowcy przytaczają również kilka innych znaczących wydarzeń astronomicznych, które miały miejsce w tym samym czasie i zostały odzwierciedlone w zewnętrznej obudowie starożytnego mechanizmu. Jednocześnie alternatywna data „uruchomienia mechanizmu”, proponowana wcześniej przez innych badaczy, przypadała na lato 204 roku p.n.e.