Mieczysław Broniatowski

Mieczysław Artur Broniatowski

pułkownik SB
Data i miejsce urodzenia	5 kwietnia 1912 Częstochowa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	22 czerwca 1989 Warszawa, Polska
Przebieg służby
Lata służby	1944–1948
Stanowiska	kier. WUBP w Warszawie (1944–1945) dyr. Centralnej Szkoły MBP w Łodzi (1945–1947) p.o. dyr. Centrum Wyszkolenia MBP w Legionowie (1947–1948)
Późniejsza praca	Ministerstwo Ziem Odzyskanych Ministerstwo Administracji Publicznej Urząd Rady Ministrów Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Główny Urząd Gospodarki Wodnej
Odznaczenia

Grób Mieczysława Broniatowskiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Mieczysław Artur Broniatowski (ur. 5 kwietnia 1912 w Częstochowie, zm. 22 czerwca 1989 w Warszawie) – polski polityk komunistyczny, funkcjonariusz organów bezpieczeństwa państwa PRL, prawnik, urzędnik państwowy PRL, pułkownik Służby Bezpieczeństwa PRL. Uczestnik wojny domowej w Hiszpanii (dąbrowszczak) i II wojny światowej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Pawła, lekarza, i Felicji z domu Liberman. Do 1931 uczył się w Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie. W 1930 związał się ze Związkiem Młodzieży Szkolnej, w efekcie czego na dwa tygodnie przed maturą został zatrzymany przez policję i usunięty ze szkoły. Maturę zdał eksternistycznie w 1932 w Krakowie. Od 1932 studiował medycynę w Lyonie, później, od 1933 na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Był członkiem „Lewicy Akademickiej”, komunistycznej organizacji studenckiej, w której pełnił funkcję sekretarza komórki. W maju 1935 został aresztowany i skazany na 1,5 roku więzienia za działalność komunistyczną, zwolniony w związku z amnestią w grudniu 1935. Podczas krótkiego pobytu w więzieniu związał się z Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polski (KZMP). Po rozpoczęciu hiszpańskiej wojny domowej we wrześniu 1936 wyjechał z Polski do Paryża, w styczniu 1937 został przerzucony do Hiszpanii. Wziął udział w walkach batalionu dąbrowszczaków, w składzie XIII Brygady Międzynarodowej w stopniu porucznika, wstąpił do Komunistycznej Partii Hiszpanii (KPH). Od lipca 1938 do lutego 1939 kierował organizacją partyjną KPH w XIII Brygadzie.

Po zakończeniu wojny w Hiszpanii internowany we Francji. W lutym 1941 przewieziony z obozu we Francji kontynentalnej do obozu w oazie Dżilfa u podnóża Atlasu w Algierii francuskiej (razem m.in. z Henrykiem Toruńczykiem i Mieczysławem Szleyenem). W obozie zachorował na gruźlicę, w związku z tym został przeniesiony do obozu w Berrouaghii k. Algieru.

Po lądowaniu aliantów w Afryce Północnej w listopadzie 1942 uwolniony z obozu. Za pośrednictwem i z pomocą konsula ZSRR cała grupa komunistów polskich internowanych w Afryce Północnej, przy pomocy Brytyjczyków została skierowana drogą morską z tunezyjskiego Safakis do Port Saidu, następnie do Palestyny i poprzez Bagdad i Teheran do Krasnowodska w ZSRR, gdzie przybyli 14 lipca 1943. Po półtoramiesięcznej weryfikacji przez NKWD pięciu spośród przybyłych, w tym Broniatowski, zostało skierowanych do miejsca formowania 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki w Sielcach, gdzie dotarli 10 września 1943. Broniatowski został mianowany szefem Wydziału Personalnego w Zarządzie Politycznym sztabu dywizji, co świadczy o zaufaniu władz sowieckich i Związku Patriotów Polskich. Po utworzeniu 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR kierownik Wydziału Personalnego w Zarządzie Polityczno-Wychowawczym korpusu w stopniu kapitana.

12 sierpnia 1944 skierowany przez ppłk. Romana Zambrowskiego (od 15 lipca 1944 szefa Zarządu Polityczno-Wychowawczego I Armii WP) do Resortu Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w charakterze oficera do zadań specjalnych w stopniu majora. Obowiązki objął formalnie 26 sierpnia 1944. Był kierownikiem Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie (1944–1945), początkowo z siedzibą w Otwocku, z ramienia którego organizował struktury PUBP, m.in. w Płocku i WUPB w Rzeszowie. Był dyrektorem Centralnej Szkoły Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi (1945–1947) oraz p.o. dyr. Centrum Wyszkolenia MBP w Legionowie (1947–1948).

Następnie z-ca dyr. Departamentu Ekonomicznego Ministerstwa Ziem Odzyskanych (1948–1949), dyr. Biura Społeczno-Administracyjnego Ministerstwa Administracji Publicznej (1949–1950), dyr. Biura Społeczno-Administracyjnego URM (1950–1955), dyr./z-cą dyr. Departamentu Społeczno-Administracyjnego MSW (1955–1964), prac./z-cy dyr. Biura ds. Ochrony Powietrza Atmosferycznego Głównego Urzędu Gospodarki Wodnej (1964–1968).

W 1961 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Autor wydanych w 1986 wspomnień Zaczęło się za Pirenejami i wspomnień niepublikowanych.

Zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A41-1-12).

Rodzina

Jego żoną była Henryka z domu Lewicka – tłumaczka i wydawca. Ich synami są: Karol – polski rzeźbiarz i Michał – dziennikarz Onetu, koordynator POLITICO w Polsce, menedżer medialny.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1954)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 października 1945)
• Złoty Krzyż Zasługi (17 września 1947)

Bibliografia, linki

• Dariusz Iwaneczko, Zbigniew Nawrocki (opr.): Rok pierwszy. Powstanie i działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego na Rzeszowszczyźnie (sierpień 1944–lipiec 1945), Rzeszów 2005.
• Krzysztof Lesiakowski: Mieczysław Broniatowski – meandry kariery „dąbrowszczaka” w PRL, [w:] Przegląd Nauk Historycznych 2015, R. XIV, Nr 1 wersja zdigitalizowana.
• Mieczysław Artur Broniatowski w katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa IPN.