Premier Beata Szydło ogłosiła szczegóły zapowiadanego programu wsparcia na rynku mieszkaniowym, popularnie nazywanego "Mieszkanie Plus". Trzema filarami programu będą: mieszkania na wynajem z opcją dojścia do własności, wsparcie dla budownictwa społecznego i zachęty do oszczędzania na cele mieszkaniowe. Nowy program ma zastąpić obowiązujący do końca 2018 roku program wsparcia dla kredytobiorców "Mieszkanie dla młodych".
"Program, który przygotował nasz rząd, jest realnym wsparciem dla polskich rodzin i tych wszystkich, którzy chcieliby myśleć o założeniu rodziny, ale nie stać ich na mieszkanie. Wpisuje się w wielki priorytet naszego rządu, jakim jest wspieranie rodzin. Jest efektem wielomiesięcznej pracy i kompleksowym sposobem na rozwiązanie programów mieszkaniowych Polaków" – mówiła premier Beata Szydło.
"Najważniejszym filarem nowego programu będzie utworzenie Narodowego Funduszu Mieszkaniowego, do którego Skarb Państwa będzie przekazywał grunty Skarbu Państwa, dzięki czemu budowane na tych gruntach mieszkania będą tańsze. W założeniu będą to mieszkania na wynajem, z możliwością dojścia do prawa własności. Zakładamy, że czynsz w ich przypadku będzie wynosił od 10 do 20 zł za 1 mkw." – dodała premier.
"Uwzględnimy tym samym potrzeby różnych grup Polaków - osób o niskich dochodach, ale też bardzo poważnie traktujemy potrzeby klasy średniej. Ten program dedykujemy klasie średniej" – mówiła premier. "Do nowego programu nie wprowadzamy granicy wieku. Ale oczekujący na mieszkanie zapewne będą ustawiali się w kolejce i dlatego preferowane będą rodziny wielodzietne, będą też brane pod uwagę dochody, ale wszystko to będzie wpływało wyłącznie na okres oczekiwania na mieszkanie" – mówiła premier Szydło. "Mieszkanie+ to program dedykowany dla wszystkich Polaków, powszechny i dostępny w każdym regionie Polski" – podkreślała premier.
"Drugim ważnym elementem nowego programu jest wsparcie budownictwa społecznego. Trzecim - utworzenie dla Polaków subkont mieszkaniowych, na które będą przekazywali swoje oszczędności, a które będą dopełniane przez premie od państwa" – zapowiedziała premier. Szczegóły programu podali minister infrastruktury i budownictwa Andrzej Adamczyk oraz wiceminister w MIB Kazimierz Smoliński.
Mieszkania na wynajem z opcją dojścia do własności – I filar programu „Mieszkanie Plus”
"Do 40% Polaków nie ma zdolności kredytowej, nie jest w stanie kupić mieszkania ani wynająć go na wolnym rynku" – mówił minister Infrastruktury i Budownictwa Andrzej Adamczyk, zapowiadając powołanie Narodowego Funduszu Mieszkaniowego jako swoistego "banku ziemi", który zajmie się budownictwem tanich mieszkań na wynajem oraz na wynajem z opcją własności.
"NFM nie będzie korzystał ze środków budżetowych" – zapowiedział. Przekazane do niego zostaną skierowane pod tanie budownictwo grunty Skarbu Państwa. "NFM będzie także otwarty dla innych, którzy będą chcieli uczestniczyć w tym działaniu, wnosząc swoje nieruchomości. Inwestorem zastępczym dla realizacji tego programu, w każdym miejscu Polski, będzie Narodowy Operator Mieszkaniowy" – mówił minister.
"Kto będzie mógł skorzystać z tych mieszkań? Każdy, kto wyrazi taką wolę. Zostanie określona zasada punktacji. Dzięki temu ustalimy hierarchię w kolejce oczekujących, ale jeszcze raz podkreślam – nikt nie zostanie z tego programu wyłączony. Koszty? 10-20 zł czynszu za 1 mkw. w zależności od lokalizacji, co jest związane z różnymi kosztami budowy tych nieruchomości w poszczególnych regionach. Przy mieszkaniach z opcją dojścia do własności, musimy te kwoty powiększyć o ok. 20%".
Rząd zamierza też zatroszczyć się o osoby o niskich dochodach, które będą wynajmowały mieszkanie z opcją dojścia do własności, ale po kilku latach utracą pracę. "Pieniądze gromadzone w ramach kolejnych rat wykupu mieszkania zostaną wtedy uruchomione na opłatę czynszu. Oczywiście oddali to termin, kiedy wynajmujący stanie się właścicielem mieszkania, ale za to będzie on mógł korzystać z odłożonych pieniędzy do czasu, gdy ponownie uzyska pracę" – mówił minister Adamczyk.
Wsparcie dla budownictwa społecznego – II filar programu
"Mamy kilka instrumentów finansowych i prawnych, aby zwiększyć dostępność mieszkań w ramach budownictwa społecznego. Problemem w Polsce nie są mieszkania socjalne – ich, o niskim standardzie, są w Polsce miliony. Nam zależy na wsparciu budownictwa komunalnego – mówił wiceminister infrastruktury i budownictwa Kazimierz Smoliński.
Samorządy mogą wnioskować o dofinansowanie w wysokości 35 – 55% kosztów budowy mieszkań komunalnych. Samorządy, spółki gminne i towarzystwa budownictwa społecznego mogą także ubiegać się o preferencyjne kredyty w Banku Gospodarstwa Krajowego na budowę społecznych mieszkań czynszowych - podaje Ministerstwo.
Zachęty do oszczędzania na cele mieszkaniowe – III filar programu
"Nie wprowadzamy kas oszczędnościowo-budowlanych, bo uważamy, że nie są najlepszym rozwiązaniem" – mówił wiceminister. Pojawią się za to indywidualne konta mieszkaniowe w bankach, na których będzie można oszczędzać na cele mieszkaniowe, a za systematyczne odkładanie środków otrzymać premię ze środków publicznych. Minimalny okres oszczędzania wynosiłby 5 lat
"Ustalimy górny próg oszczędzania. Będzie to system oszczędzania otwarty, a zatem środki tam gromadzone będzie można wydać na dowolny cel mieszkaniowy – remont nieruchomości, kupno mieszkania, wkład do spółdzielni mieszkaniowej, budowę domu mieszkalnego czy udział w TBS-ie. Jeśli środki zostaną spożytkowane w ten sposób, będzie można uzyskać premię. Gdyby nie zostały spożytkowane we właściwy sposób, pojawi się obowiązek zwrotu premii do banku, który to konto prowadził" – wyjaśniał wiceminister Smoliński.
Czy "Mieszkanie Plus" powtórzy błędy poprzedników?
W związku z ogłoszeniem warunków nowego rządowego programu "Mieszkanie+" warto przypomnieć kontrowersje, jakie wiązały się z jego poprzednikami. "Mieszkanie+" to kolejny już program mający poprawić sytuację na rynku mieszkaniowym, o którym chętnie rozpisują się media. Kilka lat temu równie dużym zainteresowaniem cieszył się program dopłat do kredytów mieszkaniowych "Rodzina na swoim", który wszedł w życie w 2006 roku.
Mapa drogowa programu "Mieszkanie Plus" - terminy
Rząd podzielił się również mapą drogową, czyli planowanymi terminami wdrożenia kolejnych założeń programu „Mieszkanie Plus”:
- Narodowy Program Mieszkaniowy – projekt przygotowany, po uzgodnieniach, rozpatrzenie przez rząd w III kw. 2016 roku
- Narodowy Fundusz Mieszkaniowy – przyjęcie przez Radę Ministrów projektu ustawy o Narodowym Funduszu Mieszkaniowym w IV. kw. 2016 r.
- „Mieszkanie Plus” – mieszkania na wynajem z opcją dochodzenia do własności dla rodzin o umiarkowanych dochodach; rozpoczęcie naboru do pierwszych budowanych mieszkań z początkiem II poł. 2017 r.
- Mieszkania na wynajem dla najmniej zarabiających – społeczne budownictwo czynszowe: zmiany prawne zwiększające liczbę budowanych mieszkań w I poł. 2017 r.
- Indywidualne konta mieszkaniowe – wsparcie oszczędzających od 2019 r. (po zakończeniu programu MdM).
Malwina Wrotniak-Chałada
