Alfons de Borja został papieżem Kalikstem III (1455-1458) w wyniku kompromisu zawartego pomiędzy zwalczającymi się stronnictwami na konklawe. Podeszły wiekiem i cierpiący na podagrę papież gwarantował krótki i spokojny pontyfikat … teoretycznie. Tradycyjnie nowy papież wszystkich zaskoczył, i mimo uciążliwej choroby wykazał się zdumiewającą energią.
Jego pontyfikat charakteryzował się z jednej strony namiętnym uprawianiem nepotyzmu, z drugiej zaś rozpętaniem ogromnej akcji propagandowej, mającej na celu zorganizowanie antytureckiej krucjaty w celu odbicia Konstantynopola. Niewątpliwie w tym pierwszym odniósł ogromny sukces, wprowadzając do Rzymu i na lukratywne stanowiska (z jego nominacji kardynałem został m.in. niesławny Rodrigo Borgia, przyszły papież Aleksander VI) swoich krewnych i współrodaków.
Jednak jeśli chodzi o zwołanie krucjaty, to mimo rozesłania masy legatów, odzew wśród wpływowych rodzin europejskich był po prostu żaden. Każdy zajmował się własnymi problemami i nie chciał ryzykować konfliktu z potężną Turcją, posiadającą najnowocześniejszą armię świata. Rozgłaszanie bzdur o rzekach krwi płynących ulicami Konstantynopola, czy stosach trupów, których nikt nie chciał grzebać, tego nie zmieniło. Nawet nałożenie nowych podatków i wyegzekwowanie pewnych sum na cele krucjatowe (w przypadku krucjat papieże i ogólnie duchowieństwo głównie defraudowało te sumy) nie przekonało władców europejskich.
Trzeba przyznać, że papież zachował się bezprecedensowo – sprzedawał obrazy i dzieła sztuki, a pieniądze przeznaczał na budowę floty. Jednak to również nie podziałało, gdyż pamięć o Nikopolis i Warnie nie zginęła, zaś papieska troska o Konstantynopol już z zasady była cyniczna - nie tylko papież Innocenty III był ojcem chrzestnym zdobycia i splądrowania Konstantynopola w 1204 roku, ale też inni, jak Innocenty V, Hadrian V, Jan XXI, Mikołaj III i Marcin IV patronowali próbom zorganizowania podobnej wyprawy.
O ile jednak władcy zachowali wstrzemięźliwość, to pewien mnich, imieniem Giovanni Capistrano, zdołał rozbudzić fanatyzm wśród dołów społecznych i niemal dawnym wzorem wywołać pewien ruch społeczny, który doprowadził do pojawienia się ponownej krucjaty ludowej. Była to zbieranina sfanatyzowanej biedoty, głównie chłopstwa z terenów Italii i Niemiec, źle uzbrojona i nie mająca żadnego doświadczenia wojskowego. Jednak ci krzyżowcy ludowi odegrają dużą rolę podczas obrony Belgradu w 1456 roku.
Sama klęska Turków pod Belgradem, choć przyjęta z radością, zupełnie nie zadowoliła papieża, gdyż jego celem było odbicie Konstantynopola. Jednak bez udziału europejskich władców, którzy zaangażowali by w taką wyprawę wielkie armie i ogromne środki finansowe, było to absolutnie nierealne.
Papież nawet na łożu śmierci oczekiwał meldunków o zbliżającej się armii krucjatowej, prowadzonej przez europejskich władców.
Jego śmierć stała się symbolem tego, jak papież i jego pobratymcy byli postrzegani w Rzymie, nie tylko przez wpływowe rody ale i przez pospolitaków. Słowa „papież nie żyje” były hasłem do rozpoczęcia prawdziwego polowania na jego rodaków - wielu z nich bezlitośnie wymordowano (m.in. brata kardynała Rodrigo Borgii, Pedra).
Ciekawostki – Kalikst III wszczął rewizję procesu Joanny d’Arc. Surowo nakazywał również, by respektować dawne, w zasadzie zapomniane już prawo, zakazujące jakichkolwiek społecznych kontaktów chrześcijan z Żydami.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Kalikst_III
